Geneza państwowości Konfederacji Szwajcarskiej

Genezę państwowości szwajcarskiej należy upatrywać w wieku 13, epoki średniowiecza. Był to okres czasu, kiedy tereny dzisiejszej Szwajcarii tworzyły małe księstwa oraz inne państwa-miasta, jakich pełno było w tamtych czasach. W znacznej większości były one pod wpływem rywalizujących ze sobą w całej Europie, możnych rodów, cesarzy, królów czy papiestwa(przede wszystkim po przez swoich emisariuszy). Miało to dość niekorzystny wpływ na tego typu twory polityczne, ponieważ często wiązało się to z uwikłaniem w wyniszczające konflikty(zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne), prowadzone w interesie wielkich dynastii. Kolejnym zagrożeniem było stopniowe utracanie terytoriów oraz znaczącej części władzy, po przez ludność okoliczną na rzecz wielkich rodów, na przykład po przez formę zawierania korzystnych małżeństw, nabywając dzięki temu prawa przez dziedziczenie ziem czy innych korzyści. Z czasem miejscowa ludność tamtych ziem zrozumiała, że oferowane przywileje, za taki stan rzeczy, nie są aż tyle warte, w świetle ponoszonych strat. Pragnąć zachować własną autonomię oraz możliwie największą niezależność w wielu innych sferach, małe państewka(później kantony) zaczęły organizować się między sobą, by ten problem wspólnie rozwiązać. W ten sposób zaczęły się pierwsze wspólne sojusze, pakty łączące wiele małych, sąsiadujących między sobą państewek. Pierwszym był układ Fryburga, Berna i Morat, wzbogacony później o Avenches, Bienne, Solure, Neuchatel oraz Payeren. Zawiązywanie lokalnych sojuszy miało na celu zapobieganie konfliktów wewnętrznych między sojusznikami oraz wspólne współdziałanie w skuteczniejszej kontroli okolicznych obszarów. Tą samą drogą poszły w 1255 roku inne kantony zawiązując konfederacje miast nadreńskich.  

Najważniejszy był jednak inny sojusz. 3 kantony: Schwyz(od tego kantonu pochodzi nazwa całego kraju), Uri i Unterwalden tworzą razem tzw. związek wieczysty w roku 1291. Był to twór mający za zadanie bronić niezależności kantonów po przez pozostawanie ze sobą w luźnym związku sojuszniczym, podobnie jak w opisanych powyżej przykładach. Był on również odpowiedzią na rozbudowany aparat administracyjny Habsburgów na ich terenach, objawiający się głownie po przez częste konflikty z ludnością miejscową. Sytuacja ogólna młodego związku była w miarę korzystna z uwagi na zmianę priorytetów w polityce zagranicznej Habsburgów(którzy w owym czasie przejawiali większe zainteresowanie ziemiami Austrii). 

Z uwagi na sytuacje międzynarodową, raz Święte Cesarstwo Rzymskie(Niemieckie) popierało zawiązanie Związku wieczystego 3 kantów akceptując i uznając symbolicznie dokument założycielski, a raz podejmowało działania rewindykacyjne wobec swoich poprzednich działań. Było to powodem ciągłych wal o tron Cesarstwa i krótkiej kadencji(ze względu na dużą śmiertelność) kolejnych władców. Gdy tron ostatecznie objął Fryderyk austriacki z opcji Habsburskiej dla młodego związku oznaczało to wojnę o przetrwanie.

15 IX 1315 roku doszło do spektakularnego zwycięstwa przyszłego państwa Szwajcarskiego nad wielotysięczną armią Habsburską w bitwie pod Morgaten. Dzięki temu wydarzeniu, trzy miesiące później 9 XII 1315 roku władze kantonów ponownie zebrały się, umacniając wiążący ich traktat sojuszniczy. Wzbogacili go również o nowe postanowienia z zakresu prowadzenia polityki zewnętrznej, obowiązek utrzymywania niezależności każdego kantonu od zewnętrznych potęg, braku możliwości zawierania własnych sojuszy z innymi państwami w formie traktatów bez zgody pozostałych członków Związku. Tak funkcjonujący związek przechodził późniejsze przeobrażenia, powiększając swoje struktury o inne kantony na drodze: podboju, kontroli danego obszaru przez cały związek lub jego sojuszników oraz dobrowolne przyłączenie.

Dzięki niestabilnym nastrojom w innych małych państwach, będących pod wpływem Habsburgów, zaczęły pojawiać się realne możliwości na powiększenie konfederacji o nowych członków. Pierwsza była Lucerna, która po konflikcie z swoim austriackim wójtem ostatecznie przystąpiła do Związku Wieczystego 7 XI 1332 roku. Należy podkreślić, że Lucerna mimo przyjęcia wciąż formalnie uznawała nad sobą władzę Austrii, dlatego też był to początkowo jedynie luźny sojusz. Podobnie jak w Lucernie, do konfliktów wewnętrznych dochodziło również w Zurychu gdzie w wyniku walk doszło do ustanowienia nowej władzy, wrogiej polityce Habsburskiej. 1 V 1351 roku doszło do ratyfikowania nowego traktatu włączającego Zurych w skład konfederacji. Jednakże, tak samo jak w przypadku Lucerny, Zurych wciąż uznawał nad sobą władzę innego imperium, w tym przypadku, Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Kolejnymi wzmocnieniami w okresie VI-VII 1352 roku były kantony Glarus oraz Zug. Należy nadmienić, że w tym przypadku jeden kanton był przeciwny, zaś nowi członkowie otrzymali zapewnienie wsparcia militarnego wyłącznie w sytuacji, kiedy sam Związek uzna takowy za wskazany. W 1353 roku dochodzi także do przyłączenia Berna, które osobnym traktatem wiąże się z Związkiem, innym zaś z Zurychem. Widać, więc wyraźnie, że nowi członkowie nie byli tak ściśle zawiązani sojuszem jak pierwsze 3 kantony, zaś ich prawa i przywileje wynikające z członkostwa również się różniły. Mimo wszystko coraz większa konfederacja, zaczęła stopniowo niepokoić wielkie rody tamtego okresu.       

Wzrost liczby członków, umożliwił kantonom, podjęcie wspólnych działań zbrojnych, mających na celu uwolnienie od wpływu dynastii Habsburskiej. 8 członowa konfederacja czuła się na tyle silna, że zaczęła kontaktować się z niemieckimi miastami na południu, które również przejawiały tendencje anty Habsburskie. Dodatkowo Lucerna dążyła w tym czasie do całkowitego uniezależnienia się od władz Austriackich. Doszło, więc do kolejnego konfliktu zbrojnego, gdzie w bitwie pod Sempach, w której zginął głównodowodzący książę Leopold III. Wojna trwała dalej, aż do 9 IV 1388 roku, gdzie w decydującej bitwie w okolicach miejscowości Nafels, ostateczne zwycięstwo przypadło Szwajcarom. Habsburgowie odnieśli kolejną klęskę w walkach z konfederacją i w traktacie pokojowym ostatecznie, zaakceptowali utraty swoich majątków oraz wpływów na tamtejsze tereny. Do końca 14 wieku konfederacja stopniowo rywalizując z mniejszymi siłami umacniała swoje wpływy na okoliczne terytoria.

Od strony organizacyjnej, na tym etapie związek nie posiadał nadrzędnych organów politycznych. Od początku istnienia zawarto sześć paktów, które w pewnym stopniu zrównywały wszystkich członków pod względem przynależności i praw z niego wynikających. Faktycznie kantony wciąż stanowiły oddzielne względem siebie państwa. W każdym z nich, stopniowo dochodziło do rozwoju ustrojowego, wykształcenia odpowiednich organów władzy. Z uwagi na własną niezależność, kantony prowadziły własną politykę zewnętrzną(dotyczyła ona również innych kantonów będących w związku) jak i własną politykę wewnętrzną. Tak również kształtowały się późniejsze różnice w strukturach politycznych kantonów. U jednych władza jest mniej scentralizowana i mamy na przykład do czynienia ze zjawiskiem demokracji bezpośredniej(tu szczególnie rola rozwoju politycznego, niektórych gmin wiejskich). W innych regionach ta materia ściślej podlega konkretnej grupie, reprezentującej przywództwo.

Należy tu również nadmienić, proces wykupywania ziem od możnych rodów europejskich, jako działanie umacniające suwerenność terytorialną kantonów. Natomiast mechanizmem, który miał podtrzymywać konfederacje, były nie formalne spotkania przedstawicieli władz kantonalnych i innych podmiotów wewnątrz ich struktur. Dopiero na początku 15 wieku, ustanowiono tzw. Zgromadzenie, odbywające się w lipcu w miejscowości Baden. Od 1415 roku wyżej wymienione delegacje(2 osobowe lub 1 osobowe w przypadku zaprzyjaźnionych ze Związkiem miejscowości) spotykały się na tajnych obradach, by początkowo głosować nad tematyką wspólnych dóbr. W głosowaniu obowiązkowa była jednomyślność wszystkich uczestniczących. Tylko w ten sposób było ono wiążące i wchodziło w życie. W innych istotnych sferach funkcjonowania politycznego konfederacji, podejmowano jedynie szerokie dyskusje, nieposiadające żadnej mocy prawnej. Na każdym posiedzeniu sporządzano protokół, który po zakończeniu obrad, był przekazywany wszystkim stronom. Zgromadzenie pełniło także rolę miejsca, gdzie wyjaśniano różne nieporozumienia między poszczególnymi członkami Związku oraz funkcje integracyjną, gdzie nawiązywano nowe kontakty polityczne. W przyszłości organ ten ewoluował na Sejm Związkowy, którego kompetencje poza, na przykład działalnością na rzecz poprawy infrastruktury całego obszaru Związku, czy szeroko pojętym bezpieczeństwem, miały charakter sądowniczy.            

W 1415 roku opanowano Argowie, zaś w 1460 roku, przejęto Turgowie(którym dopiero w 1815 roku nadano statusy kantonów Konfederacji Szwajcarskiej). Kolejne powiększenie obszarowe Związku Wieczystego następuje, gdy, kanton Fribourg oraz Solura przyłączono w roku 1481(pod koniec 15 wieku). Nowe członkowie znacząco wpłynęli na zmiany polityczne wewnątrz Związku, w którym od tej pory, większe miejscowości osiągają przewagę w sferze władzy nad obszarami wiejskimi. Znaczące wpływy przypadły szlachcie oraz bogatym mieszczanom, który za pośrednictwem organów konfederacyjnych prowadzili, m.in. działalność administracyjną na terenie kantonów wiejskich, leśnych, budzący niejednokrotnie opór ludności chłopskiej, charakteryzującej się znaczną ilością swobód. Demokracja bezpośrednia, obywateli obszarów wiejskich została zagrożona, co skutkowało powstaniami wewnątrz Związku, które pacyfikowały wojska większych miejscowości.

Rozszerzona konfederacja stopniowo rozwijała się znakomicie. Jednak wraz z rozwojem poszczególnych kantonów coraz częściej dochodziło do wewnętrznych napięć. Trudnej sytuacji politycznej, nie był wstanie pomóc słaby Sejm Związkowy. W okresie 1439-1450 doszło do wojny domowej między Zurychem, wspartym przez siły Habsburskie oraz francuskie, a siłami Związku. Gdy konflikt dobiegł końca, wygrany konflikt przez konfederacje, mimo poniesionych strat, paradoksalnie umocnił go. Ponownie w obliczu zmian we władzy kantonu odpowiedzialnego za obcą interwencje, solidarność wewnętrzna Szwajcarów utrwaliła się, zaś wpływy zewnętrzne po raz kolejny poniosły klęskę.

Coraz silniejsze kantony prowadziły politykę nie tylko przeciw wielkim potęgom tamtych czasów, ale również wobec mniejszych, dobrze rozwijających się księstw. Jednym z nich była Burgundia, z którą konfederacja wdała się w wojnę. Dowodzone przez Karola Zuchwałego państewko zyskało bardzo silne wsparcie od Habsburgów. Pomimo klęski Burgundii i śmierci jej księcia w 1477 roku, dla konfederacji pojawił się nowy wróg na północy: Związek Szwabski. W tym czasie jednak w Związku odżyły niepokoje wewnętrzne. Były one powodem m.in. nie współmiernych podziałów podbitych terytoriów, tym udział i zyski sprzymierzonej z konfederacją, Francji.W wyniku posiedzenia Sejmu Związkowego 22 XII 1481, niebezpieczeństwo kolejnej wojny domowej zostało zażegnane. Na tym samy posiedzeniu ustalono nowe prawo, gwarantujące wszystkim kantonom zachowania całości swojego obszaru względem reszty członków oraz zakaz integracji w wewnętrzne procesy polityczne każdego z nich. Umocniony związek podjął współprace z sąsiednią Gryzonią oraz odnowił sojusz z Francją. Było to odpowiedzią na zagrożenie ze strony nowo powołanej Izby Sądowej przez cesarza Maksymiliana oraz Związku Szwabskiego. Najpierw II 1499 roku Szwajcarzy pokonali wojska Związku Szwabskiemu, zaś VII 1499 roku odnieśli ostateczne zwycięstwo nad Niemcami. Dzięki tym zwycięstwom, Szwajcaria ostatecznie uzyskuje niezależność od Rzeszy w 1499 roku, gdy ustanowiono pokój w neutralnej Bazylei. Był on przełomowy ze względu na uznanie podmiotowości politycznej Związku Wieczystego, jako odrębnego tworu, na płaszczyźnie relacji politycznych z Cesarstwem. Znosił on także obowiązek uczestnictwa kantonów w Sejmu Rzeszy, płacenia określonych wcześniej danin oraz obowiązek podlegania emisariuszom tego państwa. W razie konfliktów z innymi państwami powiązanymi z Rzeszą, znoszono również osądzanie go przez Cesarza, pozostawiając to w gestii walczących stron. Należy dodać, że najbliższa na północy Turgawia również stała się niezależna od bezpośredniego wpływu niemieckiego, lecz nie jest jeszcze częścią Związku. Z powodu coraz większych sukcesów konfederacji, 2 lata po ogłoszeniu pokoju sama Bazylea decyduje się na przystępuje do Szwajcarii, wraz z Szafuzą na specjalnych prawach. W 1513 roku związek wzmacnia Appenzell.

Na początku XVI wieku Związek ponownie pojawiło się zagrożenie wojną domową. Tym razem, przyczyną były podziały religijne, powstałe poprzez działalność ruchu reformacji. Głównym powodem niezgody, były przede wszystkim polityczne idee, wygłaszane przez protestantów. Dotyczyły one m.in. zniesienia werbunku do oddziałów najemniczych wśród Szwajcarów. W przypadku biedniejszych kantonów taka sytuacja była nie możliwa, ponieważ służba w obcych wojskach stanowiła niekiedy główne źródło utrzymania. Sytuacje dodatkowo komplikował fakt, iż z powodów wyznaniowych dochodziło do wewnętrznej migracji ludności na terenie kantonów. W ten sposób konfederacja dzieliła się na mniejsze i większe obszary obu wyznań. Przez to na terenie kantonów dochodziło do konfliktów wewnętrznych na tle religijnym. Sporów nie udało się wyjaśnić na posiedzeniach w Baden ani Bernie. W ten sposób zarysowały się na terenie Związku dwa obozy: protestancki, na którego składały się Zurych, Lozanna, Berno, Bazylea, Szafuza oraz katolicki z Szwyz, Uri, Unterwalden, Zug i Lucerny.

Doszło do pierwszejwojny kappelskiej, która jednak nie obfitowała w ciężkie walki, ponieważ duża część kantonów nie była ani przygotowana ani chętna do poważnej konfrontacji. Pozytywnym rozwiązaniem było porozumienie, zakładające decyzyjność władz lokalnych w kwestiach wyznaniowych. Druga wojna kappelska wybuchła na bazie nakładania sankcji gospodarczych między zwaśnionymi kantonami. Wojnę szybko zwyciężyły kantony katolickie, w szeregach protestanckich padł Huldrych Zwingli, czołowa postać szwajcarskiej reformacji. Dopiero w roku 1531 został zakończony konflikt. Zostały wytyczone odpowiednie „strefy wyznaniowe” w zakresie terytorialnym dla wszystkich stron konfliktu. Antagonizmy między obiema stronami jednak nie wygasły.

Od podpisania w 1549 roku tzw. Consensus tigurinus między Zurychem a Genewą, w późniejszym okresie zaś przez resztę protestanckich kantonów(z wyjątkiem Bazylei), z inicjatywy Heinricha Bullingera, ich relacje polityczne pozostają ustabilizowane. Jednak z powodu pogłębiających się konfliktów religijnych w sąsiedniej Francji, w Konfederacji również zaczyna dochodzić do niepokojów, z uwagi na wspieranie po przez poszczególne kantony różnych stron. W 1586 roku, kantony: Lucerna, Schwyć, Uri, Fryburg, Wallis, Solura, zawierają wewnętrzny sojusz pod nazwą „Złoty Związek”. Oficjalne porozumie, potwierdzone aktem związkowym, dzięki działalności Ludwika Pfyffera, miało na celu siłowe nawracanie pozostałych kantonów na katolicyzm. Mimo to w 1602 roku atak na Genewę poniósł klęskę.

Całościowo Związek przyszłej Szwajcarii, po przez antagonizmy wewnętrzne, uległ znacznemu osłabieniu. Wpływ na to również miały zewnętrzne sojusze zawierane, przez zwalczające się kantony oraz straty powodowane przez konflikt. Instytucje takie jak Sejm Związkowy funkcjonowały z najwyższym trudem z uwagi na ciągły brak porozumienia oraz nasilenie wrogich nastrojów. Sytuacja znacząco uległa zmianie wraz z wybuchem tzw. wojny trzydziestoletniej w 1618 roku. Wtedy to przyszłe państwo Helwetów postanowiło zająć stanowisko neutralności. Wzmacnia była ona dodatkowo przypadkami wtargnięcia obcych wojsk na tereny Związku. Mimo wewnętrznych sympatii dla walczących na terenie starego kontynentu stron, żadna z szwajcarskich frakcji religijnych nie związała się z nikim sojuszem. W 1647 roku dochodzi do uchwalenia porozumienia względem obronności granic konfederacji przez jej członków niezależnie od wyznania. Sejm Związkowy zobowiązał wszystkich do wystawienia sił obronnych pod wodzą Rady Wojskowej, zawierającej zarówno katolików jak i protestantów w swoim składzie. Dzięki umiejętnym działaniom dyplomacji związku, po kongresie pokojowym w Muster i Osnabruck, 19 X 1647 roku Cesarz Ferdynand III uznał formalnie odłączenie kantonów od Rzeszy, co potwierdzało długo istniejący stan faktyczny. Miało to jednak wpływ na uznanie Związku w oczach cudzoziemców, jako odrębnego tworu państwowego oraz pogłębienie neutralności szwajcarskiej. Podsumowując, po zakończeniu wojny trzydziestoletniej oraz ogłoszeniu aktu pokoju westfalskiego w 1648 Rzesza niemiecka uznaje ostatecznie niepodległość Związku Szwajcarskiego.

W tym okresie względem zorganizowania życia politycznego wewnątrz Związku, możemy wspomnieć o wzroście roli patrycjatu miejskiego, który wewnątrz większych miast zdobywał niemal pełnie władzy w organach politycznych, blokując skutecznie innym mieszkańcom. Także w zakresie praw wyborczych, różnice były znaczące. Także w innych dziedzinach życia społecznego, takiego jak na przykład handel danymi towarami czy wykonywanie określonych zawodów, wiele zależało od przynależności do danego stanu. W kantonach wielskich, przemiany posiadały nieco inny charakter. Typowym organem politycznym na tych ziemiach było zgromadzenie gminne. Polegało ono, na co rocznym spotkaniu wszystkich mężczyzn powyżej 16 roku życia, omawiających sprawy gminne oraz dokonujące wyboru głównych władz lokalnych. W jej skład chodziły także: mała rada, składająca się z proporcjonalnej ilości, przedstawicieli gmin w danym kantonie, oraz rada potrójna. Podobnie jak w wcześniej omawianym przypadku, władza przeszła na rzecz majętnych rodzin chłopskich, lecz tu głównej przyczyny należy upatrywać w słabej skuteczności politycznych organów. Pośród tych podziałów cechą wspólną dla znakomitej większości kantonów były niepokoje związane na relacji: miasta-wsie. Powodem była nadmierna eksplatacja i kontrola, rejonów słabiej zurbanizowanych, przez miejskie, które formalnie nimi zarządzały. Efektem było powstanie kolejnego związku o nazwie Bauernbund, niekoncentrującym się na wyznaniu, lecz na przynależności do stanu chłopskiego. Sejm Związkowy podjął decyzje o siłowym stłumieniu powstania chłopskiego, w następstwie, czego Baeurnbund został zlikwidowany przez regularne armie części kantów. Po tych wydarzeniach, gdy stan chłopski został ujarzmiony, dochodziło ponownie do wojen domowych na tle religijnym na terenie Związku. Pierwsza wojna Wilmergska zakończyła się 7 III 1656 roku, gdzie zwyciężyły kantony katolickie. Jednak w 1712 roku dochodzi do kolejnego konfliktu wewnątrz Związku, który zdecydowanie wygrywają protestanci. W konsekwencji tych wydarzeń kantony katolickie reaktywują Złoty Związek oraz zawiązują sojusz z Francją. Protestanckie kantony w tym okresie prowadziły rozmowy z innymi protestanckimi krajami, takimi jak, na przykład Holandia.

W wieku XVIII armia Napoleona podbija Szwajcarie, reorganizując państwo w Republikę Helwecką na hasłach rewolucji francuskiej. Na mocy konstytucji uchwalonej 12 IV 1798 roku, dochodzi do zmniejszenia roli kantonów na rzecz rządu nowopowstałej republiki(tym samym modyfikując konstrukcję polityczną w stronę modelu unitarnego). System ten nie został zaakceptowany przez wszystkie społeczności kantonów Szwajcarskich, z uwagi na liczne ograniczenia władzy regionalnej oraz bezpośredniej sprzeczności nowego reżimu z kilkuset letnią tradycją decentralistycznego podziału władzy na terenie konfederacji. Pomimo wprowadzenia wielu nowoczesnych praw, znoszących dla społeczeństwa różnego rodzaju podziały, czy reformowanie archaicznego ładu funkcjonowania w kantonach, wprowadzono go za szybko. Sytuacje dodatkowo komplikował fakt, że w wyniku grabieży majątku zarówno publicznego jak i prywatnego oraz licznych aktów represji ze strony władz francuskich, społeczności Związku zaczęły się buntować. Dotyczyło to wszystkich stanów, wyznań oraz typów miejscowości.  

W czasie wojen Napoleońskich, Republika Helwecka była jednym z krajów, na którego terenie były prowadzone działania wojenne. W obliczu konfliktu wytworzyły się nowe grupy wśród Szwajcarskich elit, dzielące się na zwolenników obecnego systemu politycznego, utrzymującego Szwajcarie, jako zcentralizowane państwo oraz jego przeciwników. Przeciwnikami tzw. ,,Republikanów” lub ”Unitarystów” byli Szwajcarzy z stronnictwa ,,Federalistów”, pragnących większej autonomii dla kantonów, docelowo przywrócenia Związku Szwajcarskiego w kształcie przypominającym bardziej ten, przed konstytucji Napoleońskiej. Wraz z uzyskaniem poparcia Napoleona, członkowie frakcji ,,federalistycznej”, postulowali także przywrócenie znacznej niezależności kantonów, kosztem władz centralnych. Wybuchło powstanie między zwaśnionymi stronami, które zakończyło działalność rządu Republiki Helweckiej. Jednakże Napoleon, zamiast siłą tłumić rebelie, postanowił wezwać wszystkie strony do siebie celem uzyskania politycznego porozumienia. Na początku 19 wieku po oficjalnym spotkaniu obu stron w Paryżu, doszło ostatecznie do porozumienia. Na jego mocy ustalono 19 V 1803 roku, tzw. Akt Mediacyjny, reorganizujący państwo Szwajcarskie w jego bardziej pierwotny, a więc federacyjny kształt. Główne różnice polegały na tym, że na przykład kwestia polityki międzynarodowej pozostawała na wyłączność władz centralnych. Sejm Związkowy został najwyższym oficjalnie organem Związku, lecz zbierał się, co dwa lata, natomiast „bieżącą” władzę centralną reprezentował prezydent zwany Landmanem, bliski współpracownik Napoleona. Należy także wspomnieć o zrównaniu starych 13 kantonów z terenami zaprzyjaźnionymi lub opanowanymi, które w liczbie 6 na prawach kantonu zasiliły skład państwa Helwetów.

Ostatecznie po Kongresie wiedeńskim 20 III 1815 roku, Szwajcaria uzyskała oficjalnie status państwa neutralnego. Doszło także do zmiany terytorialnej po przez powiększenie kraju o Genewę, Neuchatel oraz Valais, które stały się ostatnimi przyłączonymi z „zewnątrz” do tego państwa kantonami. Parę miesięcy później, 7 sierpnia powstał oficjalnie nowy Związek Szwajcarski, powiększony o wcześniejsze 3 kantony. Na mocy ciężko wypracowanego porozumienia, kantony ustaliły Sejm Związkowy, jako najwyższą władzę, w skład, którego wchodziły wszystkie kantony w osobie 1 reprezentanta. Także posiedzenia odbywały się w określonej kolejności w trzech głównych miastach. Suwerenność każdego kantonu w Szwajcarii została potwierdzona, zaś ich kompetencje polityczne były bardzo szerokie. Jedynie kwestia zawierania umów z innymi państwami została powierzona wyłącznie władzom naczelnym w Związku.

W połowie 19 wieku doszło do ostatniego już wybuchu wojny domowej, dzielących kantony na radykalne reprezentujące w większości protestantów i konserwatywne kojarzone przede wszystkim katolików. Jedną z głównych przyczyn konfliktu, była próba kolejnego zmodyfikowania ustroju politycznego całej konfederacji. Kantony skupiające radykałów, przy posiadaniu większości w Sejmie Związkowym, postanowiły podjąć próbę, ponownego przekształcenia Szwajcarii w państwo unitarne, z silną władzą centralną. Kantony katolickie, wystąpiły wówczas w obronie dotychczasowego kształtu sprawowania władzy oraz funkcjonowania Szwajcarii, zawiązując Sonderbund, na wzór historycznego Złotego Związku. Po 26 dniach walk, słabe ilościowo, wyposażeniowo oraz taktycznie odziały konserwatystów poniosły całkowitą klęskę. W cały konflikcie zginęło około 100 szwajcarów i był to już ostatni tak poważny konflikt wewnętrzny w tym kraju.

Po jego zakończeniu 12 IX 1848 utworzono, pierwszą w pełni Szwajcarską konstytucje, reorganizującą reżim polityczny z dotychczasowego modelu konfederacji w ustrój o charakterze federacyjnym. Nowopowstały system rozpoczął w Szwajcarii epokę powszechnego stosowania referendum w celu podjęcia strategicznych decyzji na szczeblu centralnym. Natomiast podmiotowy zakres polityki regionalnej pozostał w gestii autonomicznych kantonów. Innymi słowy, upadł ustrój, w którym, całkowicie autonomiczne kantony(o charakterze państw) połączone były w ,,luźny” związek, mający na celu utrzymywanie jak najbliższych relacji między sobą. Po wprowadzeniu zmian ustrojowych, kantony zostały połączone w jedno państwo, o którego polityce decydowały wszystkie jego części składowe. Polityka wewnętrzna, każdego kantonu pozostała jednak niezależna od całej federacji w większości segmentów. W ustanowionych wyborach powszechnych wybierano reprezentantów 2 izb: Rady Narodowej, składającej się z 111 członków(wedle reguły 1 członka na 20 tys. pełnoprawnych mieszkańców) oraz Rady Kantonów, złożonej z 2 przedstawicieli każdego kantonu, dającej łącznie 44 radnych, jako organy państwowej władzy ustawodawczej. Rada Związkowa reprezentowała władzę wykonawczą. Ponad to scentralizowano pocztę do poziomu państwowego, wprowadzono jeden system celny wewnątrz Szwajcarii. Ujednolicono także w ciągu 2 lat system monetarny, na wzór francuski wprowadzając ponownie franka szwajcarskiego na teren całego kraju, choć nie był on do tego czasu jedyną akceptowaną walutą na terenie kraju. Z trudem powstawała również państwową kolej. 

W późniejszych latach 19 wieku, wprowadzono nową konstytucję. Konstytucja wprowadzona 18 IV 1874 roku charakteryzowała się głównie zmianami, przekazujących władzę nad strategicznymi dziedzinami politycznymi w „ręce” władz federacyjnych(o ile nie zachodziła potrzeba stosowania referendum ogólnokrajowego). Nie była ona jednak całkowicie nową koncepcją na ustrój państwowy, lecz nieznacznie zmienioną formą poprzedniej konstytucji. Była to w zasadzie forma kompromisu społecznego w stosunku do formy funkcjonowania państwa. Dlatego też, władze kantonów zostały pozostawione w myśl zasady: ,,mniejszość mająca możliwość wywierania realnego wpływu”. Zmiany miały miejsce głównie w zakresie polityki gospodarczej kraju jak prawo handlowe. Sprawy dotyczące wojska, poza umundurowanie i wyposażeniem, przeszły całościowo pod jurysdykcję władz państwowych. Jednym z najważniejszych następstw wprowadzenia Konstytucji było powołanie instytucji demokracji bezpośredniej, na które składała się instytucja referendum. Rozwinięto instrumenty kontroli władz Szwajcarii po przez jej społeczeństwo, w postaci referendum fakultatywnego. Można było je organizować przy żądaniu 30 tys. obywateli lub 8 kantonów. W roku 1891 utworzono inicjatywę ludową, która uzupełniała instrumenty demokracji bezpośredniej w Szwajcarii na poziomie federalnym. W późniejszym okresie najwyższy akt normatywny Szwajcarii, był nieznacznie modyfikowany, aż do ustanowienia nowej konstytucji w 1999 roku., zaś kraj Helwetów uczynił jednym z najbardziej oryginalnych ustrojów świata.

Najważniejsze etapy historyczne: 
1291 – Kantony leśne Uri, Schwyz i Unterwalden zakładają Konfederację. Na przestrzeni następnych stuleci przystępują dalsze stany 
1519 – Początek reformacji w Zurychu, rozdział Szwajcarii na kantony katolickie i protestanckie 
1798 – Francuski przywódca Napoleon Bonaparte podbija Szwajcarię. Stara Konfederacja upada 
1803 – Z byłych terytoriów podległych tworzą się nowe kantony, które następnie przystępują do Republiki Helweckiej 
1847 – Wojna Sonderbundu. Kantony protestanckie zwyciężają w wojnie domowej kantony katolickie, które utworzyły związek separatystyczny 
1848 – Utworzenie nowoczesnego państwa związkowego, posiadającego konstytucję związkową. Konstytucja ta przedstawia kompromis między władzą centralną a kantonalną samodzielnością. Powszechne prawo wyborcze (aktywne i pasywne) dla mężczyzn 
1874 – Wprowadzenie referendum, jako prawa narodu 
1891 – Wprowadzenie inicjatywy, jako prawa narodu 
1971 – Wprowadzenie powszechnego prawa wyborczego (aktywnego i pasywnego) dla kobiet
1999 – Całkowita zmiana Konstytucji Federalnej